با شنیدن عنوان «اوقاتفراغت» اولین چیزی که معمولا در ذهن تداعی میشود، کلاسهای تابستانی و «سه ماه تعطیلی»های دوران کودکی و نوجوانی است. با آغاز تابستان تب والدین برای نامنویسی فرزندان در کلاسهای اوقاتفراغت شروع میشود تا بهترین استفاده را از تعطیلات فرزندانشان برای بالا بردن بهرههوشی یا فعالیتهای ورزشی و هنری و تفریحی آنها داشته باشند. بد نیست نگاهی هم به دوران کودکی و نوجوانی خودمان بیندازیم؛ آن زمان معمولا موضوع انشای هفتههای اول مهر «تابستان خود را چگونه گذراندید» بود. برخیها که تمکن مالی داشتند معمولا از سفرهایشان مینوشتند و برخی دیگر از کلاسهایی که رفته بودند و خیلیها هم از بازیهایی که با همسالانشان در کوچه انجام میدادند. البته همه انشاها واقعیت نداشت و خیلی وقتها رؤیاهایمان را مینوشتیم و پیش چشمان مشتاق همکلاسیها میخواندیم و فخر میفروختیم! رؤیابافی، عنصر جداییناپذیر ذهن کودکان و نوجوانان است،اما امروز دوره و زمانه عوض شده است، خانوادهها برای اینکه فرزندانشان از پیشرفت روز افزون دنیا و همسالانشان عقب نمانند، ماهها قبل از تابستان به فکر چگونگی پر کردن اوقاتفراغت آنها هستند.
آنچه در این میان بسیار با اهمیت است، آشنایی خانوادهها، والدین و فرزندان با چگونگی گذران سودمند زمان است، زیرا این زمان میتواند فرصتی برای رشد فردی، افزایش آگاهی، پی بردن به توانمندیها و علایق، درک نیازهای جسمی و روحی یا بالعکس زمانی برای تنزل فرهنگی و شخصیتی باشد؛ اگر برنامهریزی صحیحی وجود داشته باشد، زمانفراغت به خدمت رشد افراد درخواهد آمد؛ اما در صورتی که برنامه از پیش تعیین شدهای نباشد یا برنامهای متناسب با روحیات افراد تنظیم نشود، شاهد نتایج منفی و اثرگذاری آن در روحیات کودکان و نوجوانان خواهیم بود. باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از مواقع برنامهریزی صحیح برای بهرهبردن از اوقاتفراغت نه نیاز به مشاوره با روانشناسان زبده دارد و نه کپیبرداری از فهرست کارها و کلاسهای دیگران؛ شاید سادهترین راه برای پیشبینی برنامهای مطلوب، سؤال از خود کودک و نوجوان و توجه به علایق اوست. برای برخیها توجه به علاقه و سلیقه کودک و نوجوان در ردیف آخر اهمیت قرار دارد و سعی میکنند آنچه از نظر خود مفید میدانند در زندگی فرزندشان پیاده کنند. پسری را که به ورزشهای رزمی علاقه دارد به دلیل آرزوهایی که خود در کودکی داشتند، به کلاس فوتبال میسپارند و دخترکی را که عاشق نقاشی کردن است به کلاس موسیقی میفرستند با این استدلال که هنر، هنر است؛ چه نقاشی و چه موسیقی!
ذکر این نکته ضروری است که برنامهریزی برای اوقاتفراغت کودکان، نوجوانان و جوانان ضمن اینکه نقش مکمل در برنامههای رسمی تربیتی آنان ایفا میکند، مانع از گسترش بزهکاری میشود و در شکل پیشرفته خود آنها را مسئولیتپذیر، جامع و مشارکتجو به بار میآورد. این همان چیزی است که ایران ما به آن نیاز دارد؛ فرزندانی بالنده و توانا که استعدادهایشان در مسیر صحیح پیشرفته و به شکوفایی رسیده است و میتوانند در ساختن آیندهای بهتر و جامعهای زیباتر و باشکوهتر مؤثر باشند.
مدیریت شهری مشهد نیز دوشادوش دیگر سازمانهای متولی تمام تلاش خود را در فراهمکردن زمینههای لازم برای پرکردن اوقاتفراغت مردم در سنین مختلف به کار بسته است و سعی میکند اوقاتی خوش و خاطرهانگیز برای شهروندان و میهمانان مشهدالرضا(ع) رقم بزند.