مشق کتابخوانی برای نهادینه‌کردن عادت مطالعه در بچه‌ها
چشم‌وهم‌چشمی، وظیفه و رسالت والدینی، دغدغه کتاب‌خوان شدن یا هرچه اسمش را بگذاریم، این روز‌ها خوره‌ای شده و افتاده به جان پدر و مادر‌ها تا با هر ضرب و زوری که شده، بچه‌هایشان را کتاب‌خوان کنند.
معصومه متین‌نژاد | شهرآرانیوز؛ ظاهر ماجرا قشنگ است، ولی تا آنجا که تجربه نشان داده است. منظور این است که تا خودمان دست به کتاب نباشیم و اهل مطالعه، این کتاب خریدن‌ها، دردی را از بچه‌ها دوا نمی‌کند. خریدن پی‌درپی کتاب برای بچه‌ها، وقتی خودمان اهل کتاب نباشیم، مانند نصیحت‌کردن می‌ماند که به ذائقه هیچ‌کس خوش نمی‌آید؛ بنابراین در گام نخست، باید به دنبال ایجاد علاقه به کتاب در خودمان باشیم، نه بچه‌ها.
سپس با استفاده از راهکارهای جذاب و البته غیرمستقیم، آن‌ها را عاشق کتاب و کتابخوانی کنیم. راهکارهای خلاقانه‌ای که امروز می‌خواهیم به مناسبت شروع هفته کتاب و کتابخوانی درباره آن قدری بیشتر باهم صحبت کنیم. به یاد داشته باشید؛ خلاقیت، انجام کار‌های خارق‌العاده نیست، بلکه به‌کاربستن هر روش و وسیله‌ای است که خلاف شرایط معمول باشد و نتیجه چشمگیری برجا بگذارد و این یعنی ما هستیم که می‌توانیم برحسب شرایط خودمان و فرزندمان روش‌های خلاقانه‌تری را انتخاب کنیم.
سخت نگیرید و فقط بخوانید
بهانه‌تراشی ممنوع! اگر به‌راستی دغدغه کتاب‌خوان کردن بچه‌ها را دارید، از همین امروز در برنامه‌ریزی‌هایتان جای خالی حتی در حد پنج دقیقه باز و مطالعه را شروع کنید. به‌راستی که «دوصد گفته، چون نیم کردار نیست». بچه‌ها تا شما را کتاب به دست و دغدغه‌مند نبینند، تلاش‌هایتان برای کتاب‌خوان کردن آن‌ها بی‌فایده است. سخت نگیرید؛ اگر روزی فقط پنج دقیقه کتاب بخوانید در سال نزدیک به ۳۱ ساعت مطالعه مفید خواهید داشت و اگر روزی فقط ۱۰ صفحه بخوانید، هرسال می‌توانید هجده کتاب دویست‌صفحه‌ای را به فهرست مطالعاتی‌تان اضافه کنید.
کتاب را دکور خانه‌تان کنید
مَثَل «از دل برود، هرآن‌که از دیده برفت» برای عاشق کتاب بودن و عشق مطالعه داشتن هم صادق است، یعنی اگر کتابی در دسترس بچه‌ها یا خودتان نباشد، کششی هم برای مطالعه ایجاد نمی‌شود، پس با فضاسازی مناسب در دکوراسیون خانه، کتاب را به درون خانه و برابر دیدگان بچه‌ها بیاورید. می‌توانید به‌جز کتابخانه اصلی که در خانه دارید، یک کتابخانه کوچک هم در اتاق فرزندتان بسازید. بهانه هزینه را نیاورید. حتما که نباید از چوب و مواد گران‌قیمتی برای ساخت کتابخانه استفاده کرد.
دوستانی کتاب‌خوان انتخاب کنید
ویکتور هوگو، نویسنده شهیر فرانسوی و خالق کتاب‌هایی مانند بینوایان و گوژپشت نتردام می‌گوید: خوشبخت کسی است که به یکی از این دو امکان دسترسی داشته باشد؛ کتابهای خوب یا دوستان کتاب‌خوان، یعنی برای خوشبختی فرزندتان خودتان باید اقدام کنید. نخست اطلاعاتتان را در حوزه کتابهای کودک افزایش دهید و فهرستی از کتابهای خوب برای آن‌ها جمع‌آوری کنید. سپس به دنبال دوستانی کتاب‌خوان برای بچه‌هایتان باشید. لازم نیست سراغ بچه‌های کتاب‌خوان را بگیرید، کافی است که پدر و مادر آن بچه‌ها کتاب‌خوان باشند.
بچه‌ها را با نویسندگان آشنا کنید
افزایش نجومی قیمت کتاب در چند سال گذشته، عاملی شده است تا برخی کمتر به سراغ خرید کتاب و کتابخوانی بروند، به شما از این نظر حق می‌دهیم، ولی به یاد داشته باشید که برای کتاب‌خواندن همیشه نباید کتاب خرید. ما در شهر مشهد فرصت‌های زیادی برای این منظور داریم، برای نمونه کتابخانه‌های عمومی یا کتابخانه بزرگ آستان قدس رضوی که در جوار حرم مطهر امام‌رضا (ع) هم قرار دارد. برای بچه‌ها از این کتابخانه‌ها کارت عضویت بگیرید و رفتن به کتابخانه را بخشی از برنامه هفتگی شان قرار دهید. سرزدن به بازارچه‌های کتاب و کافه کتاب‌ها را هم فراموش نکنید؛ هم فال است و هم تماشا.
زنگ مطالعه در خانه داشته باشید
اختصاص زمانی به مطالعه در خانه که همه اعضای خانواده باهم مشغول کتابخوانی شوند، راهکار مؤثر دیگری برای کتاب‌خوان کردن بچه‌هاست. این کار مطالعه کتاب در خانه را قانونمند می‌کند. می‌توانید در این زمان خاص برنامه‌هایی مانند گفتگو درباره کتاب‌هایی که مطالعه کرده‌اید هم داشته باشید. بچه‌ها دوست دارند، تجربه‌های جدیدشان را در این زمینه با شما به اشتراک بگذارند.
کتاب به یکدیگر هدیه بدهید
عادت دادن بچه‌ها به خریدن کتاب و هدیه دادن آن‌ها به دوستانشان، جزو عادت‌های خوبی است که می‌توانید با هدیه دادن کتاب به بچه‌ها از کودکی در آن‌ها ایجاد کنید. اگر توانستید علاقه به مطالعه را در بچه‌ها ایجاد کنید، بهتر است یک‌قدم پا را فراتر بگذارید و آن‌ها را در کلاس‌هایی مانند شاهنامه‌خوانی یا نویسندگی ثبت‌نام کنید. این کار می‌تواند مسیر جدیدی در زندگی آن‌ها باز کند. به یاد داشته باشید؛ اجبار در هیچ کاری جواب نمی‌دهد و همچنین نباید در انجام هیچ کاری افراط وتفریط کرد، حتی اگر آن کار، کتاب‌خواندن باشد.
جشن تولد کتاب و کتابخوانی بگیرید
به‌جای گرفتن جشن‌های بی‌معنایی مانند جشن دندان درآوردن و جشن از پوشک گرفتن بچه‌ها، برایشان جشن خواندن نخستین کتاب یا عضویت در کتابخانه و امثال آن برگزار کنید تا بچه‌ها به اهمیت موضوع‌های مهمی مانند کتاب و کتابخوانی در زندگی‌شان پی ببرند و فرصتی برای دیگر خانواده‌ها هم باشد تا بتوانند با کتاب و هدیه‌ها و جشن‌های معنوی از جنس کتاب بیشتر آشنا شوند.
بچه‌ها را به خواندن ترغیب کنید
برای ایجاد رغبت در بچه‌ها در راستای خواندن کتاب باید سعی کنید توجه آن‌ها را به آنچه مطالعه می‌کنند، بیشتر کنید. برای این منظور کافی است برایشان وقت بگذارید و بخشی از بازی‌های روزانه آن‌ها را به این موضوع اختصاص بدهید، برای نمونه.
همه کتاب، یک صفحه یا بخشی از آن را به‌نوبت برعکس از آخر به اول بخوانید.
مسابقه کتابخوانی برگزار کنید، اما نه به شیوه‌های معمول، برای نمونه اجازه بدهید که بچه‌ها تا زمانی که مرتکب اشتباه خوانشی نشده‌اند، به خواندن کتاب ادامه بدهند تا کتاب تمام شود. بهتر است این کار را همراه با بازی و فعالیت بدنی انجام بدهید، مانند کتابخوانی همراه با بازی مارپله یا لی‌لی تا کتاب‌خواندن جذابیت بیشتری برای بچه‌ها داشته باشد.
از بچه‌ها بخواهید کتاب‌سازی کنند، برای نمونه کتابی را که کمتر هم از آن استقبال شده، انتخاب کنید و اجازه بدهید، بچه‌ها دوباره آن را آن‌طور که خودشان می‌پسندند، بازسازی محتوایی یا طراحی کنند. این کار افزون بر تمرین نویسندگی در بچه‌ها، کمک می‌کند که نقص کتاب را هم مشخص کنند.
برای تمرین حافظه و نویسندگی در بچه‌ها می‌توانید از آن‌ها بخواهید با فهرست اسامی کتاب‌هایی که تا حالا خوانده‌اند یا برایشان خوانده‌اید یک داستان کوتاه بنویسند یا تعریف کنند.
گاهی یک داستان از یک مجموعه یا بخشی از یک داستان را برای بچه‌ها بخوانید یا تعریف کنید تا آن‌ها مشتاق دانستن ادامه آن شوند و با خواندن آن کتاب به این رغبتشان پاسخ دهند.
معرفی کتابهای جذابی مانند جزیره هزار داستان نوشته «ادواردپکارد» که امکان ده‌ها انتخاب برای ادامه خواندن کتاب را به بچه‌ها می‌دهد، یک پیشنهاد خوب و جذاب برای ترغیب بچه‌ها به کتابخوانی است.
از آن‌ها بخواهید هروقت به حرف یا کلمه خاصی رسیدند، آن را با حرف یا کلمه دیگری جایگزین کنند یا هرگاه به کلمه خاصی مانند اسم یک حیوان برخورد کردند، به‌جای آن کلمه، صدای آن حیوان را بگذارند. این کار فضای کتابخوانی را برای آن‌ها شاد و مفرح هم می‌کند.
کتاب را همراه با چند اشتباه بخوانید و از بچه‌ها بخواهید که این اشتباه‌ها را تشخیص بدهند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
