سارا رنگیان| نبود اسناد دقیق برای برنامهریزی در حوزههای مختلف شهری، همواره از دغدغههای مسئولان بوده است؛ اما خوشبختانه مشهد با رونمایی از سند برش منطقهای برنامه میانمدت 97-1400 شهرداری مشهد و 2 کتاب «دانشنامه روستاهای حریم کلانشهر مشهد» و «چالشها و فرصتهای فراروی سکونتگاههای روستایی حریم کلانشهر مشهد» مانند سالهای قبل گوی سبقت را در زمینه برطرف کردن بسیاری از مشکلات حوزه شهری از دیگر کلانشهرها ربوده است. در آیین رونمایی از سند برش منطقهای و دو کتاب ذکر شده ، مهدی جمالینژاد، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور در این خصوص گفت: مشهد همواره در اقدامات خلاقانه پیشقدم بوده است. جا دارد از مدیریتشهری مشهد تشکر ویژهای داشته باشم؛ چرا که با همدلی و صمیمیت اقدامات بسیار خوبی را آغاز کردند و نه فقط در مجموعه شورا و شهرداری، بلکه با مدیران اجرایی استان و مشهد هم تعامل داشتهاند.
جمالی نژاد همچنین حرکت کل به جزء نظام برنامهریزی را مشکل اساسی کشور دانست و با تأکید بر رفع آن گفت: شهرها و روستاهای کشور ظرفیتهای فراوان و مختلفی دارند که بیاستفاده مانده است؛ با این وجود همچنان شاهد این هستیم که بسیاری از برنامهها بهصورت متمرکز در کلانشهرها اجرا میشود. در صورتی که برای بهبود حوزه برنامهریزی کشور، دستگاهها باید در این نظام در قالبی یکپارچه عمل کنند.
او نظام بیمار شهری و روستایی کشور را مشکل اساسی دیگر دانست و افزود: با توجه به این مشکل، امروز شاهد آن هستیم که باوجود همه تلاشهایی که از سوی مدیران شهری و استانی در کلانشهرها صورت میگیرد، معضلها همچنان به قوت خود باقی است.
به گفته معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور برای رفع بیماری نظام شهری و روستایی و برطرف کردن مصداقهای آسیبهای اجتماعی باید با برنامهریزی دقیق به سراغ علتها رفت. در این زمینه آمایش شهری هم در کنار همدلی، رفاقت و همافزایی میتواند کمککننده باشد.
برش منطقهای محل قضاوت عملکرد مدیران است
شهردار مشهد نیز در این مراسم اهتمام معاونت برنامهریزی شهرداری مشهد در راستای تدوین و سند برش منطقهای را قابل تقدیر دانست و گفت: این سند میتواند مرجعی برای توجه به موضوعات مناطق شهری و استفاده از آن برای شکل دادن به پیوند نظری و برنامه عملی برای مناطق باشد. در همین راستا در جلسات با مناطق شهرداری پیوستهای برش منطقهای را استفاده خواهیم کرد.
در ادامه، محمدرضا کلائی با بیان اینکه آنچه در سند برش منطقهای آمده، محل قضاوت عملکرد مدیران است، اظهار کرد: به مدیران مناطق تأکید جدی دارم که به همکاران خود اعلام کنند که میثاق ما برش منطقهای است و باید آن را در همه جلسات، بازدیدها و برنامهریزیها مورد نظر قرار دهند.
او همچنین با اشاره به اینکه با پیگیریهای مدیریتشهری و شورای شهر درخصوص موضوع پهنهبندیهای حریم مشهد، اقدامات خوبی انجام شده است، افزود: امیدواریم این موارد به نتیجه برسد و از سوی دیگر تقسیمبندی فضایی حریم برای مناطق هم در دستور کار معاونت برنامهریزی قرار گیرد و ابلاغ شود.
شهردار مشهد همچنین با اشاره به اقدامات معاونت اقتصادی در راستای پیشرانهای کسبوکار و پیوند آن با برنامه بازآفرینی شهری، افزود: ما نیز از این موضوع حمایت میکنیم و شورای اسلامی شهر هم مجموعه اقداماتی در این خصوص را هدف جدی خود قرار داده است.
برش منطقهای، نشاندهنده بلوغ فکری مدیریتشهری مشهد
امیرحسین قاضیزاده هاشمی، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی نیز در این مراسم سند برش منطقهای را نمایانگر بلوغ فکری و برنامهای در نظام مدیریتشهری مشهد دانست و گفت: این موضوع جای تقدیر دارد؛ چرا که نویددهنده آینده خوب برای مشهد با نگاهی متوازن به بخشهای مختلف شهر و حریم است.
قاضیزادههاشمی افزود: عملکرد مدیریتشهری عالمانه و ارزشمند است؛ چرا که مهم است تا مبتنی بر یک نظام توسعه واحد و بر اساس شاخصهای قابل کنترل بتوانیم موضوعات را رصد کنیم و در راستای آن گام برداریم.
او در ادامه با بیان اینکه مشهد شهری چندقطبی است، گفت: در این شرایط، سند برش منطقهای به عنوان نگاهی جامع، به مدیریتشهری و همه مصرفکنندگان اطلاعات این امکان را میدهد تا برای هر منطقه برنامهریزی دقیقی داشته باشند.
برش منطقهای، نخستین الگو در کشور
بتول گندمی، رئیس کمیسیون برنامهوبودجه شهرداری مشهد نیز در این مراسم با اشاره به دشواریها درخصوص تدوین برنامه عملیاتی 97-1400 گفت: با توجه به خلأهایی در زمینه نبود سند راهبردی در زمان تدوین برنامه عملیاتی، با استفاده از تجربه 3 برنامه عملیاتی دیگر شهرداری و با نگاه به اسناد بالادستی در پایان برنامه عملیاتی 97-1400 شهرداری مشهد در شورای شهر تدوین و تصویب شد.
گندمی در ادامه افزود: یکی از سازوکارها برای تحقق برنامه عملیاتی 97-1400، مشخص شدن سهم صف در مجموعه شهرداری بود که دارای ۱۳ منطقه و 20 سازمان و شرکت است و در همین راستا امروز ۱۳ برش منطقهای برای ۱۳ منطقه شهرداری رونمایی میشود و بهزودی سهم سازمانها و شرکتهای مرتبط هم مشخص خواهد شد.
قابل فهم بودن سند برش منطقهای در همه سطوح کارشناسی و مدیریتی، موضوع دیگری بود که از سوی گندمی مطرح شد. او در این خصوص گفت: در راستای تحقق برنامه جمعآوری و تحلیل دادهها باید با همراهی شهرداران مناطق و کارشناسان بهدقت انجام شود.
فراهم آمدن مدیریت مؤثرتر با برش منطقهای
معاون برنامهریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری مشهد نیز در این مراسم با تأکید بر اینکه با برش منطقهای مدیریت در مناطق مؤثرتر میشود، گفت: این سند ساختار منطقه را برای همآوایی بیشتر منطقه در راستای تحقق بیشتر پروژهها و اهداف محقق میکند.
شهریار آلشیخ در همین زمینه افزود: برش منطقهای، چشمانداز مجزایی برای تدوین پروژههای محرک منطقه، میثاق جدید در منطقه و الگویی جدید از هر منطقه است.
به گفته او در تدوین این ساختار، اسناد بالادست شامل طرحهای جامع، تفصیلی و دیگر طرحهای مرتبط در این حوزه مدنظر قرار گرفته شده است.
آلشیخ با اشاره به شاخصهای تدوین شده برای این سیستم افزود: وضعیت این شاخص ها به صورت لحظهای قابل رصد است و سنجههای ما بهصورت ثبتی و قطعی و سیستمی است که همین موضوع دست ما را در اتصال نظام ارزیابی عملکرد به پیشرفت برنامه باز گذاشته است.
او در ادامه با بیان اینکه بدنه شهرداری مشهد از لحاظ تخصصی به این بلوغ رسیده است که میتواند برنامههای مرتبط با خود را تدوین کند، افزود: این برنامهها که از جنس اجرایی و تحققپذیر است، نشاندهنده توان فنی مجموعه شهرداری می باشد.
همچنین طبق اعلام آلشیخ، بهزودی اولین شهرداری الکترونیک بهصورت پایلوت در منطقه 12 افتتاح میشود که در کیفیت و سرعت پاسخگویی تأثیرگذار است.
او درخصوص کتاب دانشنامه روستاهای حریم مشهد هم گفت: بعد از ابلاغ طرح جامع، حریم مشهد به 3 برابر افزایش یافت و متأسفانه پایه دانشی برای حریم و روستاهای حریم نداشتیم و به همین دلیل دانشنامه روستاهای حریم بهصورت کامل تدوین شد و دانشنامهای به صورت باز در فضای اینترنتی قرار داده شده است و امکان توسعه هم دارد.