آدینه‌های پهلوانی در گود بابانظر مشهد

مرتضی اخوان | شهرآرانیوز؛ «تماشاچیان عزیز، این «کبدی» همان «زو» خودمان است...» این اعلام بلندگو‌های مستقر در گود با سوت و کف تماشاگران حاضر همراه می‌شود. گود شیک و همه‌چیزتمام بابانظر مانند آدینه‌های گذشته میزبان حضور تماشاچیانی است که به عشق کشتی آمده‌اند و پیش از شروع رقابت‌های چوخه، نظاره‌گر نمایش کبدی‌کاران استان هستند. عصر آدینه دهم تیر ۱۴۰۱، گود کشتی‌باچوخه بابانظر.

دمای هوا ۳۸ درجه سانتی‌گراد است و خورشید ساعت ۵ عصر بر فرق زمین خاکی می‌تابد. سکو‌های رنگی در هندسه خاص خود بر گود محل برگزاری مسابقات مشرف است و همین بر هیجان تشویق علاقه‌مندان افزوده است. دو رویداد کبدی و کشتی‌باچوخه به یمن حضور تماشاگران، گرم و جذاب دنبال می‌‎شود؛ رویداد‌هایی که در آن‌ها نه قهرمانی، بلکه پهلوانی حرف اول را می‌زند. این را می‌توان از برخورد ورزشکاران هر دو رشته با یکدیگر پس از چسبیدن پشت بازنده به خاک دید. جایی که کبدی‌کاران دست نرسیده مهاجم به خط را می‌گیرند و از زمین بلند می‌کنند و چوخه‌کاران پهلوانانه دست حریف بازنده را رو به تماشاگران به نشانه برنده‌بودن بالا می‌برند.

کبدی ساحلی در گود چوخه

این هفته مسابقات درون‌اردویی به دلیل آمادگی تیم منتخب خراسان‌رضوی برای شرکت در آوردگاه قهرمانی کبدی ساحلی کشور در گود کشتی‌باچوخه بابانظر در حال برگزاری است؛ پیکار‌هایی که قرار بود تا پیش از ساعت ۵ آدینه دهم تیر به پایان برسد تا چوخه‌کاران به میدان بیایند، اما کمی به طول انجامیده است. مرتضی نظرنژاد، رئیس جدید هیئت‌کبدی استان، هم در کنار زمین حاضر است و عملکرد کبدی‌کاران را زیر نظر دارد. او می‌گوید تیم استان قرار است از ۱۸ تا ۲۱ تیر در بابلسر در چهارچوب رقابت‌های کبدی ساحلی قهرمانی کشور به میدان برود.

نظرنژاد با اشاره به انتخاب گود کشتی‌باچوخه بابانظر برای برگزاری این مسابقات، گفت: «این گود وضعیت فیزیکی خیلی خوبی دارد و به نظر من می‌تواند گزینه برگزاری رقابت‌های کبدی ساحلی قهرمانی کشور هم باشد.» وی افزود: «کیفیت زمین، خاک خوب و سکو‌های تماشاگران ازجمله امکاناتی است که این گود را به گودی بی‌نظیر در کشور بدل ساخته است و ما هم خواستیم از این فرصت برای رشد و توسعه کبدی ساحلی بهره بگیریم.»

تلاقی کبدی و چوخه با یک قهرمان مشترک

رئیس هیئت‌کبدی استان خراسان‌رضوی نزدیکی خاصی بین کبدی و چوخه می‌بیند. او در این‌باره می‌گوید: «احمد میرزاپور، قهرمان رقابت‌های کشتی پهلوانی کشور که به‌تازگی کمربند پهلوانی کشور را بست و به عضویت تیم‌ملی درآمد، از کبدی‌کاران خوب است که سابقه عضویت و کسب افتخار با تیم‌ملی سرکل کبدی را در مسابقات آسیایی دارد.» نظرنژاد کبدی و چوخه را نزدیک به یکدیگر می‌خواند و اظهار می‌کند: «کبدی و چوخه دو رشته‌ای هستند که خاستگاهشان استان خراسان‌رضوی است و استعداد‌های زیادی در این دو رشته در استان وجود دارد.»

هیجان هفتگی در بهشت

با پایان‌یافتن رقابت‌های کبدی، رفته‌رفته سکو‌های گود بابانظر پر می‌شود. علاقه‌مندان به چوخه نه‌فقط از محله‌های اطراف، بلکه حتی از شهرستان‌هایی مثل چناران و شیروان به بوستان بهشت سرازیر می‌شوند. برخی فلاسک چای با خود دارند و شمار زیادی هم با صدای تخمه شکستنشان حال‌وهوای خاصی به مسابقات داده‌اند. چوخه‌کاران هم یکی پس از دیگری آماده نبرد روی خاک پهلوانی می‌شوند. مهدی وحدتی گوش‌شکسته کشتی است که سال‌ها در همین گود‌ها حریف می‌طلبیده است.

او حالا مسئول برگزاری مسابقات است و هر کسی کنار زمین می‌آید، با «پهلوون رخصت» گفتن، خوش‌وبشی با او می‌کند. وحدتی می‌گوید چند هفته‌ای است که با بهبود وضعیت کرونایی و اجازه برگزاری دوباره مسابقات، هر هفته هیجان به این گود می‌آید. او درباره شمار تماشاگران و کشتی‌گیرانی که هر هفته به گود می‌آیند، گفت: «معمولا هر هفته نزدیک به ۲ هزار نفر برای تماشای مسابقات هفتگی به اینجا می‌آیند. نزدیک به ۱۵۰ چوخه‌کار هم هر هفته با یکدیگر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.» وحدتی به خاک گود اشاره می‌کند و می‌گوید: «خاک هم که می‌بینید، خاک نرم و ماسه بادی است و برای کشتی‌باچوخه مناسب است.»

قند‌های پهلوانی؛ از یک تا ۱۰

جوایز رقابت‌های این هفته را هیئت‌امنای گود کشتی‌باچوخه بابانظر و خیران تأمین می‌کنند. وحدتی با توضیح درباره جوایز این هفته می‌گوید: «در کشتی‌باچوخه به‌صورت سنتی قند اول تا دهم برگزار می‌شود که هر قند جوایزی دارد. قند اول یک‌میلیون‌و ۵۰۰ هزار تومان جایزه دارد و قند دهم ۱۰۰ هزار تومان است.» جوایزی که در شکل سنتی‌تر خود در برخی گود‌ها اهدای بره، قوچ، موتورسیکلت و موارد دیگری هم هست.

اختلاف را فراموش کنید؛ اینجا برادری است

تماشاچیان مدام یکدیگر را پهلوان می‌خوانند؛ چه آن‌ها که مویی سپید کرده‌اند و چه آن‌ها که جوان‌ترند و هنوز سینه‌هایشان ستبر است. یکی از ریش‌سفید‌ها استکان چای ریخته است و می‌گوید: «زمانی حاشیه بود، ولی واقعیت آن است که حاشیه مربوط به تماشاگران و بیرون گود بود. داخل گود برادری و پهلوانی حرف آخر را می‌زند.» آقاشریف که او را پهلوان‌شریف می‌خوانند، می‌افزاید: «البته اکنون دیگر همه همدیگر را می‌شناسند و برای هم احترام قائل‌اند.»

پهلوان جوان‌تر می‌گوید: «ما هم برادر هستیم و کری‌خوانی‌ها هم فقط برای مسابقه است. همین دو پهلوانی که اکنون داخل گود کشتی می‌گیرند، هم‌محلی هستند.» وی می‌افزاید: «هرکدام از این دو نفر که پشتشان به زمین بخورد، همه بازنده را تشویق می‌کنند و برنده هم دستش را می‌گیرد و از زمین بلند می‌کند.»