اعزام تسهیلگران آموزشی به روستاهای دارای دانش‌آموز معلول

به گزارش شهرآرانیوز، ۱۲ آذر امسال بود که تفاهم‌نامه‌ای میان سازمان آموزش و پرورش استثنایی و سازمان بهزیستی کشور با هدف دسترسی عادلانه به امکانات آموزشی برای دانش‌آموزان جامعه هدف بهزیستی در مناطق دورافتاده و روستایی بسته شد و براساس آن، بهزیستی متعهد شد تسهیلگران آموزشی‌ای را شناسایی و به آموزش و پرورش معرفی کند تا این افراد دوره‌های تخصصی را بگذرانند و در شهر و روستا‌های محل سکونت خود به تدریس و آموزش مهارت‌ها بپردازند.

حالا خبر می‌رسد پس از گذشت یک ماه از این تفاهم‌نامه، شهرستان‌های قوچان و تربت‌جام در خراسان رضوی برای این طرح آزمایشی انتخاب شده‌اند و فرایند آموزش تسهیلگران نیز آغاز شده است.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی خراسان رضوی در گفت‌وگو با شهرآرانیوز اظهار کرد: دانش‌آموزان مناطق دورافتاده از مراکز استان‌ها، دانش‌آموزان کمیسیون بعد مسافت نامیده می‌شوند و کسانی هستند که حداکثر ۳۵ کیلومتر از اولین شهر دارای مراکز آموزشی دور باشند.

جواد روحانی ادامه داد: دانش‌آموزان استثنایی این مناطق از ارائه سرویس‌های مدارس استثنایی محروم‌اند، اما در مدارس محل زندگی خودشان با عنوان دانش‌آموز با نیاز ویژه ثبت‌نام می‌شوند و علاوه بر آموزش‌های عمومی، از آموزش‌های استثنایی‌محور بهره خواهند برد.

وی افزود: مهارت‌های ویژه افراد کم‌بینا و نابینا، کم‌شنوا و ناشنوا و آسیب ذهنی توسط مربیان و آموزگارانی که دوره دیده باشند به دانش‌آموز منتقل می‌شود.
روحانی خاطرنشان کرد: تسهیلگران آموزشی از سوی بهزیستی معرفی و حق‌الزحمه ایشان نیز توسط همان سازمان تأمین خواهد شد و فقط وظیفه آموزش آنان برعهده آموزش و پرورش استثنایی است.

وی بیان کرد: اکنون در روستا‌های شهر‌های قوچان و تربت‌جام، حدود ۶۰ دانش‌آموز از جامعه هدف شناسایی و ثبت‌نام شده‌اند و بهزیستی نیز ۲۶ تسهیلگر را در این دو منطقه شناسایی کرده است تا کار آموزش‌های تخصصی آنان آغاز شود.

طرح حمایت از بهبود دسترسی کودکان معلول در مناطق صعب‌العبور روستایی

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه طرح حمایت از بهبود دسترسی کودکان معلول در مناطق صعب‌العبور روستایی به‌منظور کاهش نابرابری‌های آموزشی تدوین شده است، به شهرآرانیوز گفت: اکنون این طرح به‌صورت آزمایشی در شهرستان‌های تربت‌جام و قوچان آغاز شده است. شاخص‌ها و دستورالعمل این طرح نیز از طریق هم‌فکری میان سازمان بهزیستی و آموزش‌ و پرورش استثنایی تدوین شده است.

مسعود فیروزی خاطرنشان کرد: با وجود تلاش‌ها و اقدامات مستمر سازمان بهزیستی و سایر متولیان امر آموزشِ افرادِ دارای معلولیت به‌ویژه سازمان آموزش و پرورش استثنایی، به‌دلیل نابرابری در دستیابی به فرصت‌های آموزشی در مناطق صعب‌العبور روستایی هرسال شاهد بازماندن از تحصیل تعدادی از افراد دارای معلولیت در روستا‌ها هستیم. امیدواریم از طریق اجرای این‌گونه طرح‌ها بتوانیم آمار کودکان معلول درحال تحصیل در مناطق روستایی را افزایش دهیم.

وی افزود: لزوم تدوین طرحی مشترک با سایر سازمان­‌ها و انجمن­‌های مؤثر در امر آموزش و تسهیل دستیابی به فرصت‌های آموزشی افراد دارای معلولیت ساکن در مناطق روستایی بیش از پیش مطرح می‌شود. طرح حمایت از بهبود دسترسی کودکان دارای معلولیت در مناطق صعب‌العبور روستایی به‌همین منظور تدوین شده و مجری آن سازمان بهزیستی است. آموزش‌ و پرورش استثنایی نیز آموزش‌های لازم را به تسهیلگران به‌منظور پیگیری وضعیت تحصیلی دانش‌آموزانِ دارای معلولیت ارائه خواهد کرد.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با تأکید بر اینکه این طرح به‌صورت آزمایشی اکنون در استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی درحال اجراست، گفت: شهرستان‌های تربت‌جام و قوچان در استان خراسان رضوی و شهرستان‌های سربیشه و زیرکوه در خراسان جنوبی به‌صورت پایلوت برای اجرای این طرح انتخاب شده‌اند. در نهایت، اثربخشی این طرح نیز توسط دانشگاه فرهنگیان در این دو شهرستان بررسی خواهد شد و درصورت موفق‌بودن، در استان‌های دیگر نیز اجرا می‌شود.

وی افزود: در ابتدا تحقیقات میدانی متعددی به‌منظور شناخت مهم‌ترین عامل بازماندگی و ترک تحصیل کودکان دارای معلولیت از تحصیل در مناطق روستایی انجام شد. از آنجایی که مدارس استثنایی غالبا در مراکز شهرستان‌ها قرار گرفته‌اند و در روستا‌ها موجود نیستند، دانش‌آموزان دارای معلولیت مجبورند هر روز از مناطق روستایی مسافت طولانی را تا مدرسه طی کنند. مشکلات اقتصادی خانواده‌ها و ناتوانی آن‌ها برای تهیه سرویس مدرسه و... یکی از علل بازماندگی این افراد از تحصیل است.

فیروزی با بیان اینکه وجود نگرش‌ها و باور‌های منفی نسبت به افراد دارای معلولیت یکی‌دیگر از دلایلی است که منجر به ترک تحصیل آن‌ها می‌شود، گفت: در برخی موارد کودک دارای معلولیت از ناحیه معلم یا سایر دانش‌آموزان طرد می‌شود و این باعث می‌شود که کودک علاقه‌ای به ادامه تحصیل نداشته باشد. از طرفی آشنانبودن خانواده با روش‌های آموزشی ویژه معلولان موجب می‌شود کودک از حمایت‌ها و کمک‌های تحصیلی خانواده محروم شود و نتواند فراگیری لازم را داشته باشد. در برخی موارد متأسفانه خانواده‌ها نیز از توانمندی و یادگیری فرزند معلول خود ناامید هستند و همکاری‌های لازم را انجام نمی‌دهند.

وی افزود: بازماندن افراد دارای معلولیت از تحصیل در هر یک از مدارس عادی یا استثنایی به دلایلی از قبیل صعب‌العبور‌بودن و دسترس‌پذیری نامناسب مناطق روستایی، نبود مدارس استثنایی در مقاطع مختلف در روستا، کمبود تعداد معلمان، نبود تجهیزات آموزشی مورد نیاز دانش‌آموزان دارای معلولیت یا هزینه­‌های سنگین آن و... قطعا پیامد‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی منفی و عدیده‌ای را در‌‌برخواهد داشت.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با تأکید بر اینکه یکی از اهداف توان‌بخشی مبتنی بر جامعه این است که افراد دارای معلولیت نیز از خدمات توسعه همانند دیگر اعضای جامعه برخوردار شوند، گفت: از مهم‌ترین مؤلفه‌های توان‌بخشی مبتنی بر جامعه، مؤلفه آموزش است. آموزش این امکان را به همه افراد می‌­دهد که بر­حسب استعداد و توان خود بتوانند در سرتاسر زندگی بیاموزند که چه نیازی دارند و چه می­‌خواهند.

وی درباره گروه هدف این طرح گفت: همه کودکان ۶ تا ۱۸ سال که بر اساس تشخیص کمیسیون پزشکی به‌عنوان فرد دارای معلولیت شناسایی شوند و بر اساس ارزیابی سازمان آموزش و پرورش استثنایی «آموزش‌پذیر» باشند و توانایی تحصیل در مدرسه پذیرا یا کلاس‌های روستای مرکزی در مناطق روستایی و صعب‌العبور را داشته باشند، جزو گروه هدف این طرح هستند.

فیروزی درباره محاسن اجرای این طرح گفت: در این طرح دانش‌آموزان سالم با پذیرش دانش‌آموز دارای معلولیت به‌عنوان عضوی از جامعه محلی خود، مسئولیت‌پذیری اجتماعی خود را تقویت می‌کنند. خانواده افراد دارای معلولیت حس حمایت‌شوندگی بیشتری می‌­یابند و والدین به­‌منظور رشد فرزند خود از لحاظ آموزشی انگیزه بیشتری خواهند داشت. موفقیت افراد دارای معلولیت در سیستم آموزشی به تقویت خودپنداره آن‌ها می‌­انجامد و هم­چنین سبب افزایش آگاهی از معلولیت در جامعه محلی و تغییر نگرش بسیاری از افراد جامعه نسبت به افراد دارای معلولیت خواهد شد. به‌کارگیری شیوه‌­های آموزشی خلاقانه بر اساس نوع معلولیت از سوی معلمان و گروه هم‌­سالان نیز موجب ارتقای سطح مهارتی در هر دو گروه معلمان و دانش‌آموزان می‌شود.

وی درباره وظیفه تسهیلگران دراجرای این طرح، گفت: تسهیلگر باید وضعیت دانش‌آموزانِ دارای معلولیت را که در سن تحصیل هستند، شناسایی کند و پیگیری‌های لازم را به‌منظور رفع‌کردن موانع آموزشی برای این افراد انجام دهد. به‌طور مثال دانش‌آموزان دارای معلولیت در مناطق روستایی اکثرا در مدارس عادی تحصیل می‌کنند. بنابراین، معلم نیز آگاهی‌های لازم را از چگونگی تدریس، برقراری ارتباط و... در رابطه با این کودکان ندارد. در نتیجه، تسهیلگر به‌طور ویژه این آموزش‌ها را پیگیری می‌کند. اگر سرپرستان دانش‌آموز به هردلیل توانایی رسیدگی به‌ امور تحصیلی کودک را نداشته باشند، تسهیلگر باید به‌جای والدین این وظایف را برای کودک دارای معلولیت عهده‌دار شود.