به شهر هویت بدهیم

تاریخ اتفاقات مختلفی را به خود دیده است، این اتفاقات شامل رویدادهای تلخ و شیرین بوده است و هر لحظه‌ای که می‌گذرانیم هم می‌تواند گذر یک رویداد باشد، در این بین ثبت این لحظات کلمه «تاریخ» را رقم زده است و اگر ثبت این رویدادها از سوی افراد مختلف نمی‌بود، چه بسا کلمه «تاریخ» یک واژه بی‌مفهوم بود.
نام شهرها، روستاها و بعضا نقاط دورافتاده به واسطه اینکه میزبان یک رخداد بوده‌اند در دل تاریخ ثبت شده است، بعضا هم بنا شدن ساختمان‌ها و بناهایی در طول تاریخ در یک شهر نام آن شهر را به سر زبان‌ها انداخته است، بنابراین تاریخچه و گذر زمان بر شهرها و روستاها می‌تواند به آن نقاط هویت بدهد، هویتی از آنچه بر آن‌ها گذشته است.
چند هفته‌ای است که در خلال تهیه مطالب شهرآرامحله روند توسعه برخی محلات را در منطقه 11 بررسی و در صفحه 6 همین نشریه منتشر می‌کنم، برای تهیه این مطلب با افراد و شهروندان بسیاری صحبت می‌کنم و وارد گفت‌وگو می‌شوم و در مواردی هم حضورم در محله مورد نظر به یک روز کامل کاری می‌رسد، نکته‌ای که جالب و البته تا حدودی ناراحت‌‌کننده است، شناخت نداشتن صحیح و حتی نسبی شهروندان نسبت به محل زندگی‌شان است که حاکی از این است، مدیران شهری و مسئولان مربوط تا چه اندازه در شناخت و معرفی محلات شهر در طول سالیان دراز بی‌تفاوت بوده‌اند.نکته دیگر اما ایجاد دغدغه در یک فرد نسبت به محل زندگی خود و خانواده‌اش‌ است. این روزها مهم‌ترین عامل در تعیین محله موردنظر برای زندگی شرایط مالی یک خانواده است، خانواده‌ای که شرایط مناسب مالی نداشته باشد به سمت حاشیه شهر سوق داده می‌شود و در نتیجه زمانی که مشکلات مالی سرپرست خانواده را احاطه کرده است، خیلی نمی‌تواند دغدغه‌هایی همچون ظرفیت‌های محله یا شناخت بیشتر محله داشته باشد، در مقابل این هم اتفاق می‌افتد، خانواده‌ای که به لحاظ مالی مشکلی ندارد، به دنبال این نیست که به یک محله با بافت تاریخی و هویتی برود، بلکه محله‌ای را انتخاب می‌کند که در آنجا شرایط رفاهی بهتری مهیا باشد.
سؤالی که پیش می‌آید این است که شناخت و معرفی هویت محله چه نتایج مثبتی برای جامعه دارد؟
همان‌گونه که یک انسان بدون نام خانوادگی و هویت مشخص هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد، یک محله هم بدون هویت خود، در گذر زمان، گمنام پیش خواهد رفت و روزی به دست فراموشی سپرده خواهد شد. زیباتر آن است که شهروندان در هر محله‌ای که زندگی می‌کنند آن را بشناسند و به دیگران و فرزندان خود معرفی کنند، اگر در این مسیر پیش برویم، در سال‌های آینده محله‌هایی داریم که ظرفیت‌های آن برجسته شده و از طرفی ضعف‌های آن هم هویدا می‌شود، در نتیجه اقدامات مناسب برای برطرف کردن آن در زمان حداقلی انجام می‌شود.
بنابراین به نظر می‌رسد، مدیران شهری و در رأس آن مدیران فرهنگی می‌توانند با یک اقدام فرهنگی سنجیده و با کمک گرفتن از مشهدشناسان و فعالان محلی طرح معرفی هویتی محله‌ها را در دستور کار خود قرار دهند و به معرفی ظرفیت‌های محلی بپردازند، البته که این کار در محلات قدیمی شهر ضروری‌تر هم به نظر می‌رسد، در کنار این موضوع نواقص محلات رفع خواهد شد و توسعه‌ شهری رقم خواهد خورد.