زحمتی که می‌ارزد

نعیمه زمانی - اشتغال در کشور موضوع مهم و دغدغه‌ بسیاری از مسئولان کشوری است. در این میان افرادی هستند که با توجه به هنر و حرفه‌ای که آموخته‌اند، تصمیم به ایجاد مشاغل خانگی و کارگاه‌های کوچک می گیرند تا با این‌کار زمینه‌ اشتغال بسیاری را فراهم کنند. اما موضوعی که باید به آن توجه داشت حمایت از این افراد است تا از ادامه‌ کار دلسرد نشوند و به رونق کارشان نیز افزوده شود. شقایق بخشایش، ساکن محله سعدآباد، هنرمندی است که با آموزش و دایرکردن کارگاه چرم‌دوزی در راه ایجاد شغل برای دیگران قدم برداشته و آرزوهای بزرگ‌تری در این زمینه دارد. ما نیز با او هم‌کلام شدیم تا از این راه برایمان بگوید.

آموزش دلپذیر
به کارگاهی قدم می‌گذاریم که گرچه کوچک است اما تا چشم کار می‌کند آثاری دیده می‌شود که برای هر یک زحمات زیادی کشیده شده و دستانی هنرمند بر روی آن قلم زده است. خانم بخشایش مدیر این کارگاه است که در آن به کار آموزش و فروش هم می‌پردازد. او در معرفی خود می‌گوید: در خیابان کلاهدوز مشهد به دنیا آمدم و پس از مدتی به همراه خانواده به خیابان مجد نقل مکان کردیم. محله‌ای آرام با همسایگان خوب. همسایگانی که هنوز هم با آن‌ها در ارتباط هستیم. آن زمان خیابان‌های مجد خاکی و بیابانی بود اما به مرور پیشرفت کرده و به شکل کنونی درآمد. بیشتر ساکنان این محل قدیمی هستند و هنوز هم هوای هم را دارند. از کودکی به نقاشی علاقه داشتم و طراحی می‌کردم. سال87 ازدواج کردم؛ همسرم نظامی بود و به خاطر شغل او برای زندگی به چابهار رفتیم. 6سال در آنجا بودیم و سپس به بیرجند نقل مکان کردیم. کار چرم را از خواهرم آموختم و به این هنر علاقه‌مند شدم طوری‌که تصمیم گرفتم به طور جدی آن را ادامه دهم. همسرم نیز من را در عملی‌کردن این تصمیم تشویق کرد. هم‌زمان با این‌کار، قلم‌زنی بر روی مس را هم آموزش دیدم اما کار چرم را ادامه دادم. به همین دلیل دوره‌های چرم‌دوزی و حکاکی روی آن را از طریق فنی و حرفه‌ای گذراندم و مدرک مرتبط را گرفتم. پس از آن سوخت و نقاشی روی چرم را نیز آموختم. در سال93 به اداره میراث فرهنگی بیرجند رفتم و مجوز مشاغل خانگی را اخذ کردم و با 500هزار تومان کار خود را در خانه شروع کردم. 2سال و 6 ماه در خانه مشغول به کار چرم‌دوزی شدم. در همین زمان، هم آموزش می‌دادم و هم سفارش کار از مغازه‌ها و ادارات را قبول می‌کردم. سال96 مجوز تأسیس کارگاه گرفتم و کارگاه کوچکی دایر کردم. پس از مدتی کارگاهم را به محل دیگری انتقال دادم و 8نیروی کار را مشغول به کار کردم. حال 2ماه است که به مشهد بازگشته‌ایم و در اینجا کارگاهی دایر کرده‌ام.
چرم‌دوزی شاخه‌های متفاوتی مانند حکاکی، نقاشی، سوخت و معرق چرم دارد و من اکنون به تولیدات چرمی مانند کیف، صندل و ... مشغول هستم. تاکنون برای بانک‌ها، شرکت‌ها و حتی نمایندگی‌های خودرو نیز محصولاتی ارائه داده‌ام. همچنین در بیرجند و مشهد چندین نمایشگاه انفرادی و گروهی برگزار کرده‌ام. قدرت ریسک زیادی دارم و به همین دلیل هر سفارش سختی را قبول می‌کنم. در کنار فروش به آموزش در این کارگاه نیز می‌پردازم. همیشه سعی کرده‌ام تمام فوت و فن کار را به هنرجویانم آموزش دهم تا در کارشان موفق باشند. علاوه‌براین علم خود را در این زمینه افزایش می‌دهم تا به‌روز باشم و پیشرفت کنم. از طریق فضای مجازی مشتری دارم و در کنار آن مشتریان قدیمی‎ام با من در ارتباط هستند. حمایت‌های همسرم همیشه همراهم بوده و هست. در واقع او بود که در کنار تشویق‌ها و حمایت‌های روحی من را از نظر مالی نیز حمایت کرد.چرم‌دوزی به من آرامش می‌دهد. با آنکه نسبت به زحمتی که می‌کشم درآمد زیادی ندارم اما با این‌کار لذت می‌برم و روحیه‌ خوبی دارم. وقتی یک کار را شروع می‌کنم دوست دارم تا انتهای کار را پیش ببرم. هیچ‌گاه دلم نیامده کارم را ترک کنم زیرا این‌کار را دوست دارم و با سختی به اینجا رسیده‌ام. کار با دست زحمت دارد اما ارزش و لذتش زیاد است و انرژی خوبی به من می‌دهد.

حمایت کارساز
در کنار کارهای خودش آثار هنری مانند خراطی، زیورآلات و... نیز دراین کارگاه خودنمایی می‌کند. حتی سوغات بیرجند هم به چشم می‌خورد. دراین‌باره می‌گوید: در کارگاهم کارهای هنری دوستانم را برای فروش گذاشته‌ام تا از این طریق کمکی برای آن‌ها باشم. درحال حاضر برای کار تولیدی و کارگاهی حتی کوچک نیاز به سرمایه است. می‌خواهم کارگاه بزرگی ایجاد کنم تا نیروهای بیشتری آموزش بدهم و اشتغال‌زایی کنم اما نیاز به سرمایه دارم. از طرف دیگر هزینه‌ها بسیار زیاد است. قیمت چرم و حتی یراق‌آلات نسبت به ابتدای سال دوبرابر شده و در نتیجه بر روی قیمت نهایی کار تأثیر می‌گذارد. با اینکه دستمزد کمی می‌گیرم اما هزینه‌های انجام کار زیاد است. ما کارمان صنایع‌دستی است و اداره میراث‌فرهنگی بهتر است حمایت‌های دائمی داشته باشد. متأسفانه برای گرفتن وام پشتیبانی نیز آن‌قدر قوانین سختی وجود دارد که فرد از اخذ آن کناره‌گیری می‌کند. حتی هنرمند برای برگزاری نمایشگاه هم باید هزینه‌ زیادی بپردازد. درحالی‌که اگر حمایت کارسازی وجود داشته باشد معضل بیکاری هم برطرف خواهد شد.