عاشقانه‌ای بر بستر جنگ

گروه ادبیات و اندیشه| انتشار بیش از ۵۰ عنوان کتاب از مریم عرفانیان سی‌ونه‌ساله کارنامه درخورتوجهی است؛ نویسنده‌ای که اگرچه با نوشتن داستان‌هایی با موضوعات آزاد کارش را آغاز کرد، در ادامه راه به عرصه سرگذشت‌پژوهی دفاع مقدس گرایید و حالا هم بیشتر با کتاب‌هایی شناخته می‌شود که در همین حوزه نگاشته است. تازه‌ترین کتاب او، «تا ابد با تو می‌مانم» که چهارشنبه هفته گذشته در مؤسسه فرهنگی قدس رونمایی شد، شرح خاطرات مریم مقدس، همسر سردار جانباز اکبر نجاتی، است. عرفانیان در این کتاب، خاطرات شفاهی زنی از خانواده بزرگ شهدا را از زبان او روایت کرده و به بُعد مهمی از ادبیات جنگ یعنی حاشیه‌های آن پرداخته است. این حاشیه‌نگاری، ماجرا‌های زندگی زنی است که ارتباط عاطفی‌اش با همسر رزمنده خود را ترسیم می‌کند. سیداحمد میرزاده، از شاعران و نویسندگان مشهد که جزو سخنرانان آیین رونمایی از کتاب «تا ابد با تو می‌مانم» بود، گفت: پیش از انقلاب اسلامی، نقش زن در ادبیات داستانی ما نقشی دست‌چندم و فرعی و تنها برای بیان برخی جاذبه‌های جنسیتی بود تا خواننده را تا پایان داستان نگه دارد، اما به برکت انقلاب اسلامی و ادبیات دفاع مقدس، زن در ادبیات داستانی ما نقش اصیل خود را به‌عنوان یک زن مسلمان بازیافته است؛ مانند تصویری که از همسر سردار نجاتی در کتاب می‌بینیم. میرزاده زندگی این زوج را از چنان ظرفیتی برخوردار دانست که می‌توان برپایه آن، چندین رمان نوشت و فیلم سینمایی ساخت. خود سردار نجاتی، فرمانده دوران جنگ تحمیلی، نیز که همراه با شماری از نویسندگان و رزمندگان دفاع مقدس و خانواده‌هایشان در این مراسم حضور پیدا کرده بود، با تأکید بر نقش مادران و همسران در ۸ سال دفاع مقدس و اهمیت تکریم خانواده آن‌ها گفت: اگر توفیق حضور در جبهه نصیب بنده شد، مرهون اذن مادرم و پس از آن همراهی همسرم بود.
مریم مقدس، راوی کتاب، هم یادآوری کرد: خانم عرفانیان برای این گفتگو ۴ سال آمدند و رفتند تا من برای صحبت متقاعد شوم، زیرا جزئیات زیادی از خاطرم رفته بود.
در بخشی از این برنامه، فاطمه کنعانی، داستان‌نویس، توصیفات نویسنده را ملموس و پرقدرت و باعث باورپذیر شدن رنج‌های شخصیت‌های کتاب ارزیابی کرد. او گفت: این اثر روایتگر یک عشق ماندگار و مداوم است و در آن، بسیاری از عناصر درام رعایت شده است.
ثریا صدقی، دیگر داستان‌نویس حاضر در برنامه، قلم نویسنده را در پرداختن به صلابت سردار نجاتی، بسیار قدرتمند و زیبا وصف کرد و افزود: نویسنده به‌زیبایی به چالش‌های دوگانه متن مانند عشق و منطق، وظیفه و خانواده، حضور و غیبت، ترس و شجاعت، تعهد و احساس، تردید و قاطعیت و... پرداخته است. در آیین رونمایی از تازه‌ترین کتاب عرفانیان، این نویسنده مشهدی به نکته جالب‌توجهی هم اشاره کرد؛ مسئله ممیزی‌ها و خودسانسوری‌های رایج در ادبیات دفاع مقدس که خود او، از آن چشم‌پوشی کرده و برخی موضوعاتی را که نباید نوشته می‌شده، به نگارش درآورده است. بر پایه گزارش خبرنگار شهرآرا، مریم عرفانیان هم‌اکنون چند کتاب دیگر در حوزه سرگذشت‌پژوهی جنگ در دست چاپ، نگارش یا پژوهش دارد.