خودخواهی آدم‌ها

ایده مجموعه عکس «من، آنجا، آن وقت» اثر مهدی فاضل، به حدود ۲ سال پیش و یک قرار دوستانه با عکاسان در کافه کتاب آفتاب مشهد بر می‌گردد.

 

قرار بود مجموعه عکس‌های تولیدی با موضوع روابط انسان‌ها یا اتفاقات مربوط به آدم‌ها و چالش‌های دنیای مدرن را تشکیل دهیم. اما به دلایل مختلف از جمله رفتن چند نفر از آن جمع از مشهد، این اتفاق نیفتاد. مهدی فاضل در همان زمان ایده‌ای مطرح کرد که به نظرم جذاب بود. اتفاقی که برای ساختمان پلاسکو در تهران افتاد و مردمی که با خودخواهی تمام از آن فاجعه عکس می‌گرفتند و حتی راه را برای ورود آمبولانس و ماشین‌های آتش‌نشانی بسته بودند، باعث شکل‌گیری این ایده در ذهن فاضل شد تا با عکس‌های مستند و معروف تاریخ عکاسی که هر کدام اشاره به رویداد‌های مهم و فجایع انسانی مانند جنگ جهانی دارند، طرحی جدید ایجاد کند.

 

هماهنگی‌های این امر انجام شد و با زحمات مدیر فرهنگ‌سرای رسانه، مجموعه «من، آنجا، آن وقت» در این فرهنگ‌سرا عکاسی شد. اما به دلایل گوناگون از جمله سلسله اتفاقات اجتماعی که در سال گذشته افتاد، مجال برگزاری این نمایشگاه فراهم نشد؛ بنابراین عکاس تصمیم گرفت اثر خود را به صورت مجازی اکران کند. این اتفاق در دوران کرونا چند بار از سوی دیگر همکاران عکاس نیز افتاده است. در روز‌های گذشته مجموعه عکس‌هایی با موضوع کرونا و همچنین آثاری که قبلاً از سوی خالقان آن‌ها منتشر نشده بود، به صورت مجازی در معرض دید مخاطبان قرار گرفت. پیش از این هم گاه مجموعه‌هایی به دلایل مختلف و عدیده امکان نمایش در نمایشگاه نداشتند و در صفحات شخصی هنرمندان رونمایی شدند. برگزاری نمایشگاه به صورت مجازی و حضوری هرکدام حسن و ضعف خود را دارد.

 

اما طبیعتا انتشار عکس در صفحات مجازی و خصوصا در شرایط موجود، باعث می‌شود افراد بیشتری آن‌ها را ببینند و واکنش‌های مختلفی نشان دهند. از طرفی مشاهده عکس‌ها در سایز‌های کوچک و چند سانتی‌متری در صفحه موبایل، باعث می‌شود محتوا و نقاط قوت آن‌ها در مقایسه با اکران در نمایشگاه و ابعاد بزرگ، به چشم نیاید. عکس‌ها به طور کلی ۳ دسته هستند. عکس‌های خبری، مستند و فاین‌آرت یا هنری. عکس‌های خبری به واقعه و اتفاقی که رخ داده اشاره دارند و تلاش می‌کنند آن را به مخاطب انتقال دهند. تفکر، تأمل و پیش‌تولید در عکس‌های مستند، از قبل در ذهن عکاس وجود دارد و می‌خواهد از موضوعی در اجتماع عکاسی کند. عکاسی مستند معطوف به پرسشگری درباره این است که چگونه یک وضع به وجود آمده است؛ بنابراین رابطه علت و معلولی را پیگیری می‌کند. اما نمود عکس هنری شاید در جامعه قابل مشاهده نباشد. مجموعه عکس مهدی فاضل در این دسته می‌گنجد و معطوف به علت‌هاست. در نهایت به این می‌رسد که اصلاً چرا چنین اتفاقی افتاده و سعی دارد با ایده خاص خود که آن را در آثارش پدیدار کرده، تلنگری به مخاطب بزند.