تغییر به جای تعمیر

سبزه‌قبا| چندی پیش در گفتگوی آرش خیرآبادی، رئیس انجمن هنر‌های نمایشی استان، با شهرآرا خبردار شدیم که قرار است دو سالن مجموعه تئاتر شهر، بعد از سال‌ها تعمیر شوند. بنا به آنچه خیرآبادی گفته بود و در تاریخ ۱۱ آبان ۹۸ در صفحه هنر منتشر شد، این تعمیرات، تغییرات زیرساختی در امکانات مجموعه تئاتر شهر ایجاد می‌کرد و او امیدوار بود بودجه‌ای بالغ بر ۲۵۰ میلیون تومان از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان برای آن دریافت کند.
برای پیگیری اتفاقاتی که در این زمینه در تئاتر شهر روی داده است، در یکی از روز‌های شلوغ جشنواره تئاتر استان به سالن اصلی رفتیم و در نهایت امر و بر اساس مشاهداتمان تغییرات سالن اصلی تئاتر شهر شامل تعبیه در کنار صحنه نمایش، تهیه چندین نورافکن و جداسازی کابل‌های برق از کابل‌های صدا بود. در بحبوحه پیش از اجرای نمایش با تعدادی از تئاتری‌های مشهد نیز به گفتگو نشستیم. نخستین گروهی که بعد از تعمیرات سالن اصلی پا روی صحنه آن گذاشته اند.

در دکور پشت صحنه
یک ساعت مانده به اجرا، عوامل تئاتر «مکبث» روی صحنه به این طرف و آن طرف می‌رفتند. با اینکه چیزی تا اجرا نمانده بود، بخشی از دکور و تنظیم سیستم صوت انجام نشده بود. با مجتبی ذبیحی، تهیه کننده نمایش، هم کلام شدیم. او درباره تغییرات پس از تعمیرات سالن اصلی سخن گفت و اینکه سالن را برای نصب دکور کمتر از ۲۰ ساعت از زمان اجرا در اختیار او و گروهش قرار داده اند: «می بینید که هنوز هم بخشی از کار دکور مانده است. مطمئنا اگر درِ پشت صحنه سالن اصلی را برای نقل و انتقال دکور ایجاد نمی‌کردند، تا همین جا هم نمی‌توانستیم کار را پیش ببریم. حجم دکور را که می‌بینید! اگر می‌خواستیم این دکور را با شیوه قبل، از راهرو پشت صحنه به روی صحنه بیاوریم، قطعا به اجرا نمی‌رسیدیم». او همچنین خواست که دست اندرکاران مجموعه تئاتر شهر یک انبار دکور هم برای این مجموعه تدارک ببینند تا گرو ه‌ها مجبور نباشند دکوری را که با صرف هزینه و زمان زیاد آماده کرده اند، تکه تکه کنند.

نیازمند «تأمین و نگهداری»
با محمود کریمی، یکی از عوامل نمایش «مکبث» به اتاق نور رفتیم. در دقایق پایانی که شش دانگ حواسش به تنظیم نور‌های صحنه بود، لحظاتی را با ما به گفتگو نشست: از سال ۸۶ که سالن اصلی احداث شد، تجهیزاتش به روز رسانی نشده بود. در همه این ۱۲ سال مقوله‌ای به نام «تأمین و نگهداری» آ ن طور که باید و شاید انجام نشده بود. اگر از این وسایل و تجهیزات خوب هم نگهداری شود، باز هم استهلاک دارد و نیاز به تأمین آن هاست. کریمی همان طور که نور سالن را مطابق میل کارگردان تنظیم می‌کرد، از تجهیزات خریداری شده و تعمیرات انجام شده در حوزه تخصصی خودش هم حرف می‌زد: ۲۰ نورافکن برای سالن خریداری شده که اتفاق خیلی خوبی است و به کیفیت بصری تئاتر ما کمک می‌کند. سیستم صوتی این سالن، مناسب اجرای تئاتر نیست. از طرفی هم تئاتر مشهد در زمینه موسیقی و آرایه‌های صوتی به درجه‌ای رسیده که هر گروهی خودش سیستم صوتی می‌آورد و در سالن جاگذاری می‌کند. اتفاقی که شاید به چشم نیاید، ولی تأثیر مهمی بر کیفیت صوت سالن و نور دارد، جداکردن کانال‌های کابل برق از کانال‌های عبور کابل‌های صداست. با این جداسازی دیگر شاهد اختلال روی صدا به خاطر مجاورت کابل‌های برق و صوت نخواهیم بود.

اتفاقی که نیفتاد
امین رضایی، نویسنده و یکی از کارگردانان «مکبث» که در بسیاری از نمایش‌های مشهد طراح حرکت است، بعد از اجرای نمایشش در سالن اصلی تئاتر شهر گفت: خیلی بد است که به ما بگویند سالن اصلی درحال تعمیر است، اما این اتفاق نیفتد. رضایی درباره اجرای نمایشش که به خاطر مناسب نبودن سطح صحنه چندان از آن رضایت ندارد، گفت: «مکبث» در ژانر وحشت است و هیجانش به این است که تماشا چی نباید متوجه حرکت بازیگران شود، اما سطح سالن اصلی این هیجان و جذابیت را از مخاطبان می‌گیرد؛ صدای پای بازیگران در طول نمایش کاملا شنیده می‌شد و تماشا چی کاملا می‌فهمید که بازیگر در کجای صحنه قرار دارد. به گفته رضایی قرار بود با این تعمیرات، کف صحنه را با «اپوکسی» بپوشانند تا صدا‌های مزاحم شنیده نشود، اما این اتفاق نیفتاده است: حتی سطح سالن صدا را به طور اغراق آمیزی آزاردهنده می‌کند که تماشاچی را از نمایش دور می‌کند و حس او را می‌گیرد.

سالن اصلی مان
با وجود این که بخشی از وعده‌ها برای تعمیر و باز سازی دو سالن تئاتر شهر صورت نگرفتند و مشکلات به شکل گذشته باقی است؛ اما همین اتفاقات و اقدامات صورت گرفته  که بعد از دوازده سال رقم خورده امیدوار کننده است. این تغییر و تحول‌ها می‌تواند به اهالی تئاتر انگیزه دهد و آن‌ها را به تلاش بیشتر برای پیش برد تئاتر مجاب کند. امید آنکه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن هنر‌های نمایشی هم در این راهی که پیش گرفتند ثابت قدم باشند.