به دنبال لاستیک نو در شهرهای دیگر | چهارچرخ‌های بی‌چرخ!

سعید جلائیان | شهرآرانیوز ؛ از ابتدای شهریور ماه امسال صاحبان نیسان برای خرید لاستیک خودروی خود با مشکلات زیادی روبه‌رو شدند. افزایش قیمت از یک سو و نبود لاستیک در مراکز فروش آن (که علتش روش جدید عرضه لاستیک است) بسیاری از صاحبان نیسان وانت را سر درگم ساخته و حتی برخی را برای تهیه لاستیک راهی استان‌های دیگر کشور کرده است.

 

مشکل تهیه لاستیک اولین بار از ۲ سال پیش شروع شد، اما با اختصاص ارز و همکاری کارخانه‌های تولید لاستیک این مشکل برطرف شد و صاحبان نیسان وانت با مراجعه به مراکزی همچون تعاونی وانت‌بار‌ها در شهرک صنعتی طرق یا نمایندگی‌های فروش لاستیک در سیدی، خیابان جمهوری اسلامی و ... چرخ‌های خودروی خود را نو می‌کردند، اما از حدود ۳ ماه پیش آن‌ها با مراجعه به این مراکز با در بسته روبه رو می‌شوند.

 

رانندگان نیسان وانت با توجه به باری که حمل و مسافتی که طی می‌کنند باید بین ۱ تا حداکثر ۲ سال چرخ‌های خودروی خود را تعویض کنند. با توجه به همین امر آن‌ها پس از مراجعه به بازار یا سامانه در صورتی که لاستیک مورد نیاز خودروی خود را پیدا کنند با قیمت‌های جدیدی روبه‌رو می‌شوند که نسبت به چند ماه گذشته ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است. متأسفانه این شرایط باعث شده است بسیاری از رانندگان توان خرید لاستیک جدید را نداشته باشند و با همان چرخ‌های صاف معابر شهری و جاده‌ها را بپیمایند اقدامی که می‌تواند به بروز سوانحی جبران‌ناپذیر به ویژه در فصل بارندگی منجر شود.

 

علیرضا تیمورزاده، یکی از صاحبان نیسان وانت که برای تهیه لاستیک مناسب برای خودروی خود با مشکل روبه‌رو شده است در این‌باره می‌گوید: ۲ ماه است که قصد خرید لاستیک جدید برای وانتم را داشتم و به چند فروشگاه لاستیک در سیدی و محلات مختلف شهر رفتم، اما نتوانستم لاستیک مورد نیاز وانتم را پیدا کنم. یکی از مراکز فروش لاستیک به من نشانی اتحادیه وانت بار‌ها را در شهرک صنعتی طرق داد و گفت می‌توانم با مراجعه به آنجا لاستیک تهیه کنم.

 

او ادامه می‌دهد: به دلیل دوری راه من به چند مغازه لاستیک فروشی دیگر نیز سر زدم و آنجا برای اولین بار به من گفتند باید در سامانه تجارت کالا ثبت نام کنم. در یکی از همین مغازه‌ها نیز مدل لاستیک نیسان خودم را پیدا کردم، اما چینی بود و قیمت یک جفت آن حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تمام می‌شد. در صورتی که تنها چند ماه پیش قیمتی که من از لاستیک وانتم داشتم در حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود. پس از آن راهی تعاونی وانت بار‌ها در خیابان کارگر شهرک صنعتی طرق شدم. آنجا نیز با در بسته برخوردم و به من گفتند از ۲ ماه پیش لاستیک نیسان را تنها می‌توان با مراجعه به سامانه تجارت کالا تهیه کرد. در آخر نیز از فهرستی سخن گفتند که هزاران نفر در آن بودند.

 

 

تیمورزاده درباره نتیجه ورودش به سامانه تجارت کالا توضیح می‌دهد: برای ورود به سایت تجارت کالا با تلفن همراه چندین بار تلاش کردم، اما موفق نشدم و به یک کافی نت رفتم. مسئول کافی نت نمی‌دانست باید چه کاری انجام دهد، اما درنهایت پس از ۱۵ دقیقه تلاش وارد سامانه شدیم و من توانستم لاستیک مورد نیاز خودرویم را پیدا کنم، ولی نه در مشهد بلکه باید برای دریافت آن به کرمان می‌رفتم. به همین دلیل به طور کلی از خرید لاستیک منصرف شدم و تصمیم گرفتم با همین ۴ چرخ صافی که دارم رانندگی کنم تا شاید شرایط بهتر شود و قیمت‌ها کاهش پیدا کند.

 

او با اشاره به هزاران راننده نیسان وانت در مشهد اضافه می‌کند: تنها من نیستم که مشکل تأمین لاستیک را دارم و هزاران راننده دیگر هم اینک با لاستیک‌های صاف در معابر مشهد و شهر‌های دیگر استان رانندگی و از این طریق امرار معاش می‌کنند. مسئولان باید توجه داشته باشند که کمبود لاستیک در مشهد و به ویژه قیمت بالای آن باعث می‌شود بسیاری توان خرید لاستیک را نداشته باشند و با همان چرخ‌های صاف رانندگی کنند که این می‌تواند باعث تصادف‌هایی شود که به نظر من راننده کمترین تقصیر را دارد.

 

 

برای پیدا کردن لاستیک نیسان با تعدای از نمایندگی‌های فروش کارخانه‌های لاستیک در سیدی و خیابان امام رضا (ع) تماس می‌گیریم. تنها یک نمایندگی در خیابان امام رضا (ع) از فروش لاستیک با حواله سخن گفت و باقی آن‌ها می‌گفتند از مدت‌ها قبل حتی یک لاستیک نیسان توزیع نکردند.

 

حدود ۱۰ هزار راننده وانت نیسان در شرکت تعاونی وانت بار‌ها عضویت دارند و پیش از این با مراجعه به این مرکز حواله لاستیک دریافت می‌کردند، اما در زمانی که هزاران نفر در صف دریافت حواله بودند این روند متوقف و رانندگان سردرگم می‌شوند. برای اطلاع از دلایل توقف توزیع حواله لاستیک در این مرکز با عباس آقازاده، معاون شرکت تعاونی وانت‌بار‌های مشهد در شهرک صنعتی، به گفتگو می‌پردازیم.

 

آقازاده در ابتدا با اشاره به خدماتی که در این مرکز ارائه می‌شود می‌گوید: این تعاونی از سال ۱۳۶۰ فعالیت خود را با ارائه خدماتی همچون تعمیر نیسان وانت که بسیار هزینه‌بر است به صورت اقساط قرض‌الحسنه، بیمه خودرو، ضدیخ، باتری، برچسب سامان‌دهی شهرداری و ... آغاز کرد. ارائه حواله لاستیک به رانندگان وانت نیز یکی از خدماتی بود که ما تا چند ماه پیش انجام می‌دادیم.

 

آقازاده درباره ورود این شرکت تعاونی به توزیع لاستیک و روند توقف صدور حواله نیسان وانت ادامه می‌دهد: اولین بار حدود ۲ سال پیش صاحبان وانت برای تأمین لاستیک خودرو‌های خود به مشکل خوردند. برای کمک به آن‌ها ما توانستیم با همکاری خیلی خوب اتحادیه لاستیک فروشان مشهد و یکی از کارخانه‌های تولید لاستیک برای هزاران راننده وانت لاستیک تأمین کنیم.

 

این شرایط تداوم داشت و ما امسال نیز از هزاران نفر ثبت‌نام کردیم و صد‌ها نفر با دریافت حواله توانستند لاستیک دریافت کنند تا اینکه این روند متوقف شد. دلیل توقف توزیع لاستیک نیز ملزم شدن کارخانه‌ها و واردکنندگان به قراردادن لاستیک خودرو‌های نیمه سنگین در سامانه تجارت کالا بود. رانندگان وانت نیز مجبور شدند برای تأمین لاستیک خود در سامانه تجارت کالا وارد شوند حواله و سپس با مراجعه به مراکزی که در سایت اعلام می‌شد لاستیک دریافت کنند.

 

 

مکانی که هزاران راننده وانت در آن مراجعه می‌کنند بهترین جا برای شنیدن مشکلات رانندگان برای دریافت لاستیک است. معاون تعاونی وانت بار‌های مشهد با اشاره به سامانه تجارت کالا بیان می‌دارد: ما در اینجا شنوای گلایه‌های صد‌ها راننده از روند توزیع لاستیک هستیم. برخی از این گلایه‌ها مربوط می‌شود به شناخت نداشتن رانندگان وانت از فضای مجازی، صاحبان کافی‌نت به سامانه تجارت کالا و اطلاع‌رسانی کمی که درباره نحوه خرید لاستیک شده است.

 

بار‌ها رانندگان وانت از کافی نت‌های شهر با ما تماس گرفتند و سؤالاتی درباره نحوه کار این سامانه پرسیدند. البته مشکل تنها به همین‌جا ختم نمی‌شود و در واقع ورود به این سامانه آغاز مشکلات رانندگان است. متقاضیان لاستیک در اغلب اوقات پس از ورود به این سامانه مشاهده می‌کنند که لاستیک مورد نظر آن‌ها در شهر مشهد موجود نیست و باید به استان‌های دیگر کشور سفر کنند.

 

ضعف‌های این سامانه به همین‌جا خلاصه نمی‌شود. باید توجه داشت که لاستیک نیسان وانت مدل‌های مختلفی دارد و حتی چرخ‌های جلو با عقب تفاوت دارند. برخی اوقات صاحبان نیسان وانت با مراجعه به سایت و دریافت حواله پس از اینکه برای دریافت مراجعه کردند دیدند لاستیک متعلق به خودروی آن‌ها نیست و حتی مجبور شدند رینگ خودروی خود را تغییر دهند تا بتوانند از لاستیک استفاده کنند. از دیگر مشکلات این سامانه محدودیتی است که در آن وجود دارد. هر راننده می‌تواند حواله ۴ حلقه لاستیک دریافت کند، اما برخی اوقات پیش آمده که یک نفر تا ۱۲ حلقه لاستیک یا ۴ حلقه برای چرخ عقب دریافت کرده است.

 

او با اشاره به فاصله کم قیمت لاستیک دولتی در این سامانه با بازار آزاد مشکل دیگر این سامانه را قیمت بالای لاستیک بیان می‌کند و می‌افزاید: رانندگان پس از مراجعه به این سامانه مشاهده می‌کنند لاستیک‌های چینی با وجود کیفیت پایینی که نسبت به تایر‌های ایرانی دارند با قیمت بالاتری یعنی بیش از ۴ میلیون تومان عرضه می‌شوند، البته در مجموع قیمت لاستیک در این سامانه بسیار زیاد است و با بازار آزاد تفاوت چندانی ندارد به همین دلیل بسیاری پس از دیدن قیمت‌ها منصرف می‌شوند. متأسفانه این انصراف منجر می‌شود راننده‌ها با همان تایر‌های فرسوده خود تردد کنند.

 

 

خرید لاستیک نیسان تنها باید از طریق سامانه تجارت کالا انجام شود، اما به گفته رانندگان هنوز هم می‌شود لاستیک را در فروشگاه‌های لاستیک به صورت غیر رسمی پیدا کرد. برای پی بردن به شرایط این بازار به چند فروشگاه لاستیک و تعمیرگاه نیسان می‌رویم. «موجود نیست و تمام کردیم.» پاسخی بود که در بیشتر مغازه‌ها شنیدیم، اما برخلاف انتظار ما بازار لاستیک‌های دست دوم برای انواع نیسان به تعداد زیاد موجود است. حتی لاستیک‌هایی که صاف هستند در حدود ۱۰۰ هزار تومان تا بیش از ۳ میلیون تومان فروخته می‌شوند.

 

یک راننده نیسان وانت که به دلیل افزایش قیمت لاستیک نو به خرید لاستیک دست دوم اقدام کرده است درباره خرید لاستیک دست دوم می‌گوید: تنها در آمد من از طریق کار با نیسان است. شرایط کار هم که این روز‌ها مناسب نیست و من به پرداخت ۴ تا ۶ میلیون تومان پول برای یک جفت لاستیک نو قادر نبودم، البته خیلی تلاش کردم تا با قرض گرفتن و کار بیشتر لاستیک بتوانم لاستیک نو بخرم، اما دیدم هرچه صبر می‌کنم قیمت‌ها بیشتر می‌شود و پول من بی‌ارزش‌تر. به همین دلیل به پیشنهاد یکی از دوستانم که او نیز لاستیک دست دوم خریده بود برای تهیه لاستیک به یک فروشگاه تایر مراجعه کردم.

 

محمود با اشاره به قیمت‌های لاستیک دست دوم ادامه می‌دهد: علاوه بر فروشگاهی که به من معرفی شده بود به چندین مغازه و تعمیرگاه خودروی دیگر نیز مراجعه و آنجا همه مدل لاستیک نیسان مشاهده کردم. حتی لاستیک‌هایی بودند که از رفتار فروشنده و قیمت پایینی که داشتند به نظرم رسید سرقتی باشند که البته وجدانم اجازه نداد از آن‌ها خریداری کنم. در این بین تایر‌های زیادی نیز دیدم که هیچ کیفیتی نداشتند و بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان قیمت داشتند و متأسفانه می‌دیدم رانندگان از آن‌ها می‌خرند. خود من نیز در آخر پس از گشتن بسیار زیاد یک جفت لاستیک به قیمت ۳ میلیون تومان خریداری کردم که فکر نمی‌کنم تا یک‌سال برایم بچرخند.

 

این راننده نیسان وانت با اشاره به خرید لاستیک‌های بی‌کیفیت از سوی رانندگان آن را عامل بروز حادثه بیان می‌کند و می‌افزاید: من باید از ۵ ماه قبل لاستیک وانتم را تعویض می‌کردم، اما با این حال با همان لاستیک‌های صاف در شرایط بد آب و هوا تردد می‌کردم. زمانی نیز که برای خرید لاستیک دست دوم به مراکز مختلف مراجعه می‌کردم با افراد زیادی روبه‌رو می‌شدم که قادر نبودند پول یک لاستیک نو یا حتی دست دوم خوب را بپردازند به همین دلیل تایر‌هایی می‌خریدند که صاف شده بودند و به هیچ عنوان کارایی نداشت. با یکی از خریداران این لاستیک‌ها که صحبت می‌کردم می‌گفت کارش بردن بار به شهرستان‌هایی همچون اسفراین، کلات، درگز و ... است، اما لاستیک‌های وانتش به هیچ عنوان برای جاده مناسب نبودند.

 

 

برای پیگیری مشکلات لاستیک نیسان وانت با رئیس اتحادیه لاستیک فروشان مشهد به گفتگو می‌پردازیم و از جنتی درباره علت قطع همکاری این مرکز با شرکت تعاونی وانت بار‌ها و دیگر سازمان‌ها می‌پرسیم.

 

او در ابتدا قطع همکاری با تعاونی وانت بار‌ها و دیگر سازمان‌ها را ورود سامانه تجارت کالا بیان می‌کند و می‌گوید: در گذشته نمایندگی‌های کارخانه‌های تولید لاستیک کشور آمار لاستیکی که دریافت می‌کردند به اتحادیه می‌دادند و ما آن را در اختیار مراکزی مانند تعاونی وانت بار‌ها و دیگر نهاد‌ها قرار می‌دادیم. متأسفانه این کار از ابتدای شهریور پس از راه‌اندازی سیستم جامع تجارت کالا متوقف شدزیرا کارخانه‌های ملزم به عرضه تولیدات خود در این سامانه شدند و ما دیگر نتوانستیم به همکاری خودمان با دیگر نهاد‌ها ادامه دهیم. جنتی فروش لاستیک در بازار آزاد را غیر قانونی بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: فروش لاستیک نیسان در بازار آزاد از نظر ما وجود ندارد چرا که فروش آن در فروشگاه‌ها غیرقانونی است و ما با مواردی که مشاهده کنیم برخورد خواهیم کرد چرا که لاستیک نیسان تنها باید از طریق سامانه تجارت کالا خریداری شود.

 

 

جنتی با اشاره به مشکلات سامانه تجارت کالا توضیح می‌دهد: متأسفانه این سامانه نواقص زیادی دارد که تنها یکی از آن‌ها صدور حواله لاستیک به دیگر نقاط کشور و دسترسی سخت رانندگان به ویژه در روستا‌ها به آن است. برای حل این مشکل و دیگر نواقص آن ما در حال مکاتبه با سازمان صمت هستیم. در این نامه ما نواقص را تشریح کردیم و از سازمان صمت خواستیم آن‌ها را بر طرف کنند تا دیگر رانندگان مجبور نشوند برای تهیه لاستیک به دیگر نقاط کشور بروند.

 

رئیس اتحادیه لاستیک فروشان مشهد در انتها با اشاره به افزایش قیمت لاستیک‌ها می‌افزاید: قیمت لاستیک امسال افزایش زیادی پیدا کرد. ابتدا در تیرماه ۳۰ درصد و به تازگی ۳۰ درصد افزایش قیمت پیدا کرد که این همراه با مشکلات سامانه باعث شده است بسیاری از رانندگان توان خرید لاستیک را نداشته باشند که این می‌تواند باعث بروز سوانح رانندگی شود. به عقیده ما اگر فروش لاستیک مانند قبل بود کار رانندگان راحت‌تر پیش می‌رفت. به عقیده من این کار رسانه‌هاست و آن‌ها باید به دنبال حل این مشکل بروند.

 

اداره سامانه تجارت کالا بر عهده سازمان صمت است به همین دلیل برای شنیدن پاسخ سازمان صمت با کارشناس مسئول تنظیم بازار این سازمان در مشهد به گفتگو می‌پردازیم. تلگردی در ابتدا در پاسخ به فاصله کم قیمت لاستیک در سامانه و بازار آزاد می‌گوید: در سامانه تجارت کالا ۲ نوع لاستیک داخلی و خارجی موجود است. کارخانه‌های داخلی امسال برای لاستیک سبک خود مجوز افزایش قیمت گرفتند و لاستیک خودرو‌های سواری را ۵۰ و لاستیک‌های سنگین را ۳۰ درصد افزایش قیمت دادند. علاوه بر این به تازگی ۳۰ درصد دوباره افزایش قیمت دادند و به همین دلیل است که لاستیک‌هایی که در سامانه بارگذاری می‌شوند با بازار آزاد تفاوت چندانی ندارند. این افزایش قیمت درباره لاستیک‌های وارداتی نیز صدق می‌کند چرا که از تیر ماه لاستیک با ارز نیمایی وارد می‌شود. قیمت لاستیک نیسان بسته به کارخانه و نوع آن متفاوت است و پیش ازاعمال ۳۰ درصدی قیمت تا ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان عرضه می‌شد.

 

 

پس از قیمت دومین مشکل رانندگان نبود مراکز توزیع لاستیک نیسان در مشهد و اجبار متقاضیان این کالا به پیمودن مسافت‌های طولانی است. تلگردی در پاسخ به کمبود عرضه لاستیک در مشهد توضیح می‌دهد: این سامانه از تهران اداره می‌شود و استان‌ها نقشی در توزیع لاستیک ندارند.

 

در برخی از استان‌ها مانند خراسان رضوی با توجه به تقاضای زیاد لاستیک نیسان در عرض یک ساعت پس از بارگذاری به اتمام می‌رسد و به همین دلیل متقاضیان مشاهده می‌کنند لاستیک در مشهد و دیگر شهر‌های استان موجود نیست، البته در استان ما ۱۲۰ نماینده فعال داریم که لاستیک‌های نیمه سنگین و سنگین توزیع می‌کنند، ولی برخی از آن‌ها با توجه به اینکه قیمت‌های لاستیک دولتی با بازار آزاد تفاوت چندانی ندارند، ترجیح می‌دهند خرید نکنند.

 

به ویژه لاستیک‌های وارداتی که با ارز نیمایی وارد شدند و برای آن‌ها سودی ندارد. در هر صورت من به رانندگان وانت توصیه می‌کنم از خرید لاستیک در استان‌های دیگر خودداری کنند. لاستیک روزانه و هفتگی در سامانه قرار می‌گیرد و پس از موجود شدن در مشهد یا شهر‌های استان لاستیک مورد نیاز خود را خریداری می‌کنند. درباره دیگر اشکالات سامانه نیز ما در قالب چند نامه نواقص را به تهران اطلاع و درخواست رفع آن‌ها را ارسال کردیم.

 

 

کارشناس مسئول سازمان صمت دلیل راه‌اندازی سامانه تجارت کالا و عرضه لاستیک نیسان در آن را افزایش قیمت ارز و سامان‌دهی توزیع لاستیک بیان می‌کند و می‌افزاید: دلیل توزیع لاستیک در سامانه نخست افزایش قیمت این کالا بود و دوم اینکه لاستیک‌هایی که با نرخ دولتی وارد و در انبار‌های ما نگهداری می‌شدند از ۲ ماه پیش به اتمام رسیدند. پس برای سامان‌دهی و توزیع عادلانه لاستیک این سامانه راه‌اندازی شد و از این به بعد روال عرضه لاستیک این گونه خواهد بود مگر اینکه تحریم‌ها رفع و شرایط اقتصادی کشور تغییر کند که تحقق این امر خود به خود باعث کاهش قیمت ارز در بازار و حل مشکلات می‌شود. این نکته را نیز باید اضافه کنم که عرضه این گونه لاستیک به عقیده ما نابسامانی نیست و برای رانندگان نیز شرایط بهتر شده چرا که هر شخصی می‌تواند وارد سامانه شود و لاستیک دریافت کند.