هوای مشهد در وضعیت ناسالم قرار گرفت/حرکت گرد و غبار از صحرای قره‌قوم ترکمنستان

علیرضا ظهیری | هوای شهر مشهد که از ابتدای امسال به‌دلیل بارش‌های بهاره در وضعیت سالم به سر‌ می‌برد، از روز چهارشنبه به حالت ناسالم درآمد و گرد و غبار بلندشده از صحرای قره‌قوم ترکمنستان که یکی، دو سالی است بلای جان بعضی از روزهای شهرمان شده است، دوباره نفس شهر را گرفت.
آلاینده‌های سال‌های پیشین و پس از آن ورود گرد و غبار از صحرای قره‌قوم سبب شد تا از سال گذشته دستور تدوین و اجرای برنامه عملیاتی کاهش 50درصدی آلودگی هوای مشهد صادر شود و از ابتدای امسال نیز این برنامه کوتاه‌مدت سه‌ساله که بخشی از قانون هوای پاک است، به مرحله اجرا گذاشته شود؛ اما مسائل مالی و برخی از کوتاهی‌های دستگاه‌ها باعث شده است تا به گفته مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست خراسان‌رضوی، این برنامه پس از گذشت 6ماه هنوز اجرایی نشود.
تورج همتی در گفت‌وگو با شهرآرا درباره اجرای قانون هوای پاک و برنامه عملیاتی کاهش آلودگی هوای مشهد گفت: خوشبختانه در مشهد برنامه عملیاتی در راستای کاهش آلودگی هوا تنظیم شده است که در این‌باره این شهر نسبت به دیگر کلان‌شهرها وضعیت بهتری دارد.
وی افزود: سال گذشته برنامه عملیاتی کوتاه‌مدت سه‌ساله‌ای برای کاهش 50درصدی آلودگی هوای این کلان‌شهر با اعتبار 6هزار میلیارد تومان تنظیم شد و پس از ارائه به استانداری، این نهاد برنامه تدوین‌شده را برای اجرا به دستگاه‌های مرتبط ابلاغ کرد.
همتی ادامه داد: در این برنامه مسئولیت تمام دستگاه‌ها تعریف شده و این برنامه در راستای قانون هوای پاک و در کارگروه کاهش آلودگی هوای مشهد تدوین شده است.
وی با تأکید بر اینکه بر اساس برنامه‌ریزی‌ها برنامه یادشده از ابتدای امسال به مرحله اجرا رسیده است، بیان کرد: از ابتدای سال اداره‌کل محیط‌زیست استان پیگیری‌های لازم را از دستگاه‌های مسئول در این برنامه عملیاتی درباره اجرای برنامه انجام داده است که متأسفانه باید اعلام کرد با گذشت 6ماه از آغاز اجرای این برنامه کوتاه‌مدت و درحالی‌که فوریت اجرا هم برای همه مشخص شده بود، اقدام مؤثری از سوی دستگاه‌ها به ما گزارش نشده است.
مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست خراسان‌رضوی دلیل اصلی اجرا نشدن این برنامه را مسائل اعتباری دانست و گفت: در اجرای صحیح این برنامه بعضی از خودروها باید از رده خارج می‌شد یا پایش‌های مستمر صورت می‌گرفت اما به دلیل تأمین نشدن منابع مالی، هنوز پس از 6ماه دستگاه‌ها این برنامه را اجرا نکرده‌اند و این در حالی است که منابع سازمان‌ها باید از طریق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی داده می‌شد و نهادهای دیگر همچون شهرداری باید خودشان برای تأمین منابع مالی اجرای طرح اقدام می‌کردند.

اسامی دستگاه‌های اهمال‌کننده را اعلام می‌کنیم
وی با بیان اینکه اولین جلسه کارگروه آلودگی هوای مشهد در سال جاری این هفته برگزار می‌شود، گفت: در این جلسه به‌طور قطع موضوع اجرا نشدن این برنامه عملیاتی مطرح خواهد شد و اسامی دستگاه‌هایی که در اجرای آن اهمال کرده‌اند نیز اعلام می‌شود.

منشأ آلودگی روزهای اخیر، خارج از استان است
همتی منشأ آلودگی‌های چند روز گذشته مشهد را گرد و غبار به‌وجودآمده از خارج از مرزهای استان دانست و گفت: شاخص کیفیت هوا در روزهای پایانی هفته گذشته در شرایط ناسالم برای تمام گروه‌های سنی قرار گرفت.
وی افزود: آلودگی هوا در روزهای پایانی شهریور و اوایل مهرماه به دلیل بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها و حجم بالای ترافیک ناشی از آن هر سال رخ می‌دهد، اما دلیل آلودگی چند روز گذشته مربوط به ذرات معلق در هوا و گرد و غبار بوده است.
وی در ادامه صحبت‌های خود به موضوع سیاهه آلودگی هوای مشهد نیز اشاره و اظهار کرد: امیدواریم نتایج حاصل از مطالعات مربوط به سیاه‌برداری منابع ثابت و متحرک آلاینده هوا که از سوی دانشگاه صنعتی شریف در حال انجام است، امسال به دست ما برسد. بر اساس پیگیری‌های صورت‌گرفته متوجه شدیم که بخش زیادی از این سیاه‌برداری انجام شده است.

ثبت اولین روز ناسالم امسال
رئیس اداره محیط‌زیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد نیز درباره آلودگی هوای روزهای پایانی هفته گذشته گفت: بر اساس اطلاعات رسیده از ایستگاه‌های شهر در روز پنجشنبه، برای اولین‌بار در سال98 کیفیت هوای مشهد در این روز با عدد شاخص۱۵۴ در شرایط ناسالم برای تمامی افراد قرار گرفت.
محمد پذیرا افزود: به دلیل ورود گرد و غبار به شهر مشهد و افزایش غلظت ذرات معلق، کیفیت هوا در برخی ساعات بسیار ناسالم شد و حتی در ایستگاه الهیه عدد شاخص۲۰۵ نیز ثبت شده است.
رئیس اداره پیش‌بینی هواشناسی خراسان‌رضوی هم در گفت‌وگو با شهرآرا منشأ این آلودگی را حرکت گرد و غبار از صحرای قره‌قوم ترکمنستان اعلام کرد و گفت: بر اساس اطلاعات د‌ریافت شده از نقشه‌ها، منشأ آلودگی هوای اخیر شهر مشهد، ورود گرد و غبار از صحرای قره‌قوم به شهر بوده است.
یحیی قائنی‌پور با بیان اینکه از روز گذشته روند کاهشی این آلودگی در شهر آغاز شده است و امروز نیز این روند ادامه خواهد داشت، افزود: از فردا احتمال ورود دوباره گرد و غبار برای شهر مشهد پیش‌بینی می‌شود که منشأ این آلودگی علاوه بر ذرات حرکت کرده از صحرای قره‌قوم ترکمنستان، صحرای جنوب و جنوب‌شرق استان هم هست.